22 Mayıs 2016 Pazar

Gary Francione'yi örnek almak








Veganların, Gary Francione'yi örnek almaları gerektiğini düşündüğüm bir nokta olarak:

Bir süre önce, vegan bir grubun hayvanseçerlerle aynı eylemde bulunması karşısında "türcülerle omuz omuza" şeklinde bir eleştiri gelmişti bir vegan hareket tarafından. Oysa vegan grubun oradaki varlığı hayvanseçer kitleye veganlık yayını yapma işlevine de sahipti.

Bunu tıpkı Gary Francione'nin katkıda bulunduğu Büyük Maymun Projesi (
The Great Ape Project)'ne benzetebiliriz. Peter Singer ve Paola Cavalieri'nin başlatıcısı olduğu proje için francione, kitabında: "Bilişsel etolojistlerin çalışmaları çok önemli olmakla birlikte, büyük maymunlar gibi bazı hayvanları insanlarla olan benzerliklerine dayanarak 'iltimaslı' bir gruba aktardığımız, diğer hayvanlara ise malımız ve kaynağımız olarak muamele etmeye devam ettiğimiz yeni hiyerarşiler yaratma ihtimali taşıması bakımından tehlikelidir de." demiş ve "Ben The Great Ape Project'te yer alan makalemde, tek başına hissetme yetisinin ahlakî topluluğa üyeliği belirlemesi gerektiği görüşünü vurguladım." diye devam etmiştir. (Gary L. Francione, Hayvan haklarına giriş çocuğunuz mu köpeğiniz mi?, sayfa 230)

Yani ortada hayvanlar arası bir hiyerarşiye yol açması olası bir tehlike var diye, ya da projede refahçı Peter Singer var diye Fracione bu projeden uzak durmamış; aksine projeye dâhil olarak katkıda bulunmuştur.

Francione, sayfa 227'de yazdığı üzere "Bizi özel yaptığını düşündüğümüz özelliklere şempanzelerin de sahip olduğunu ve sempanzelerin ahlakî topluluğun üyeleri olduğunu bile kabul etmezsek, köpekler, kediler, tavuklar, domuzlar, inekler ya da farelerle aramızdaki bilişsel benzerlikleri kabul etmemiz ve onları da ahlakî topluluğa dâhil etmemiz ihtimal dışı olacaktır." diyerek şempanzelerin ahlakî topluluğun üyeleri olduğunun kabul edilmesinin önemine değinmiştir.

Bu haliyle, Francione, sonucunun türcü fikirlerin oluşmasına neden olma olasılığının bulunduğu bir projede kendi fikirleriyle yer almıştır. Bunu yaptığı, Peter Singer gibi bir refahçıyla aynı projede yer aldığı, için kendisine "türcülerle omuz omuza" ya da "Türcü fikirleri oluşturma olasılığı bulunanlarla omuz omuza bir projede yer almıştır." şeklinde bir eleştiri getirmeyeceğim gibi yaptığı bu şeyin önemli olduğunu vurgulayacağım ve buradan da türcü fikirlerin/türcülerin var olduğu proje ya da eylemlere veganlar olarak katılım gösterip -aynı Francione'nin yaptığı gibi- türcülük karşıtı fikirlerimizle veganlık anlatmanın öneminin bir kez daha altını çizmiş olacağım.

Aynı kitabın 254. sayfasında, Fracione'nin, Peter Singer için "Bentham'ın modern yandaşı" diyerek hem Bentham'ın hem de Singer'in nasıl refahçı olduklarını açıkladığını da belirtmiş olayım.

Kaynak: Gary L. Francione, Hayvan haklarına giriş çocuğunuz mu köpeğiniz mi?


Ekleme: Francione, 2006 yılında yayınladığı makalesinde, "The Great Ape" projesine katılmış olmayı bir pişmanlık olarak değerlendiriyor. Zira proje, primatların insana benzerliğine vurgu yapıyor.

Öte yandan, benim burada önemli gördüğüm fikir, Francione'nin "Ben The Great Ape Project'te yer alan makalemde, tek başına hissetme yetisinin ahlakî topluluğa üyeliği belirlemesi gerektiği görüşünü vurguladım."
(Gary L. Francione, Hayvan haklarına giriş çocuğunuz mu köpeğiniz mi?, sayfa 230) kısmıdır.

Bu örneği Francione'nin mevcut fikirlerinin ne olduğundan bağımsız olarak işaret ediyorum ve bir kez daha söylüyorum: Bir eylemde türcü insanların arasına girip onlara veganlık anlatmak sizleri türcülerle "omuz omuza" bir konuma getirmez; türcülüğe karşı eylem yapan kişiler konumuna getirir.