Bazı açılardan bakıldığında astroloji bilimselmiş gibi gözükebilir.
Astroloji, gök cisimleri hakkında bilimsel bilgi ve yıldız haritaları gibi kulağa bilimsel
gelen araçlar kullanır. Bazı kimseler, astrolojiyi kullanarak gelecek olaylar ve
kişilerin karakterleri hakkında beklenti ve tahminde bulunurlar. Bazı kimseler ise, astrolojinin
delile dayandığını iddia eder. Bu delil, kişilerin astrolojinin işe yaradığı
yönündeki tecrübeleri olarak gösterilir. Peki, astroloji sorulara yanıt vermenin
gerçekten bilimsel bir yolu mudur?
Şimdi aşağıdaki bilimsellik kontrol listesini kullanarak astrolojiyi
değerlendirelim. Astrolojinin bilimsel olup olmadığına
siz karar verin!
Doğal yaşama odaklıdır?
Astrolojinin temel tezi, gök cisimlerinin (güneş, ay, gezegenler,
takımyıldızlar) dünyadaki olaylar üzerinde etkisi olduğu ya da bunlarla ilişki olduğu
yönündedir.
Doğal yaşamı açıklamayı hedefler?
Astroloji, gök cisimlerinin göreli konum ve hareketleri hakkında bir takım
kurallar kullanarak dünya üzerindeki olaylar ve kişilerin özellikleri hakkında
açıklama yapar ve tahminde bulunur. Mesela bazı astroloji türleri, ilkbahar ekinoksundan
hemen sonra doğmuş kişilerin kuvvetli ihtimalle girişimci olacağı yönünde
tahminde bulunur.
Test edilebilir fikirler kullanır?
Astrolojinin oluşturduğu tahminlerin bazıları o kadar genel şeylerdir ki bu
hususta herhangi bir sonuç bu tahminlere uygun olarak yorumlanabilir. Bu şekilde
bakıldığında astroloji test edilebilir değildir. Fakat bazı kimseler astrolojiyi
kullanarak doğal dünyadaki sonuçlarıyla doğruluğu test edilebilecek spesifik tahminlerde
bulunmuştur.
Mesela, astrolojiye göre, bir kimsenin burcu, o kişiye duyulan saygı ve
otorite üzerinde etkiye sahiptir. Bu şekilde spesifik tahminlerde bulunduğunda, astrolojik
tahminler test edilebilirdir.
Delile dayalıdır?
Test edebilir astrolojik tahmine dayanan az sayıdaki vaka sonuçları
üzerinde yapılan bilimsel çalışmada, delillerin astrolojik fikirlerin geçerliliğini
desteklemediği ortaya çıktı. (Carlson, S. 1985. A double-blind test of astrology. Nature 318:419-425.) Bu durum, bilimde sıkça rastlanan bir durumdur. Bilim insanları, yanlış olduğu
ortaya çıkan birçok fikri test eder. Fakat bilimin özelliklerinden biri,
delillerle ortaya konduğunda yanlış fikirlerin doğru şekilde düzeltilmesidir.
Astroloji ise, aksi ispatlanmış olmasına rağmen fikirlerini değiştirmemiştir.
Bilim camiasıyla ilişkilidir?
Kendi bulgularını paylaşmak ve diğerlerinin sonuçlarını eleştirel olarak
değerlendirmek, astroloji pratiğinin bütünsel parçalarından değildir. Bir astrolog kariyeri
boyunca tek bir makale yayınlamadan ya da bulgularını bilimsel bir toplantıda sunmadan
ilerleyebilir.
Astrologlar bir yayın yaptıklarında bu yayın, genelde incelemeden geçmiş
olmaz ya da bilimsel topluluk tarafından eleştirel bir değerlendirmenin yapıldığı
yerlerde değildir.
Devam eden araştırmalara neden olur?
Astrolojiyle ilgili bilimsel çalışmalar, astrolojik fikirlerin
geçerliliğini kanıtlamaya kalkışıp başarısız olmalarıyla birlikte sona erdiler.
Bilimsel bir keşfe katkıda bulunduğu belgelenmiş bir astroloji vakası şu ana
dek yoktur.
Araştırmacılar bilimsel olarak hareket eder?
Bilim insanları, ileri sürdükleri fikirlerin desteklenmesi ya da
yalanlanması için başkalarının araştırma yapmasını beklemez. Bunun yerine
fikirlerini test etmek için çaba sarf eder, karşıt-sav ve alternatif hipotezler
üretmeyi dener ve aksi delillendirildiğinde bu fikirlerinden vazgeçer.
Astrologların ise, kabul ettikleri astrolojik fikirleri titizlikle
sorguladıkları görünmemektedir. Astroloji alanındaki minimum araştırma
düzeyinden yansıdığı şekliyle astrologlar nadiren argümanlarını makul biçimde
test etmektedir. Buna ek olarak, astroloji camiası fikirleriyle çelişen
delilleri büyük ölçüde görmezden gelmektedir.
Bütün bunlar ışığında sizce astroloji bir bilim midir?
Bizim yanıtımız:
Astroloji, sorulara yanıt vermede pek bilimsel bir yol değildir. Her ne
kadar astrologlar doğal dünyayı açıklamayı hedeflese de genel olarak bu
açıklamaların doğruluğunu eleştirel olarak değerlendirmeye kalkışmaz ve bu
eleştirel değerlendirme bilimin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Bilim camiası,
fikirlerini doğal dünyadaki delillere yönelik olarak değerlendirir ve mevcut
deliller bu fikirleri desteklemediğinde bunları ya reddeder ya da uygun şekilde
biçimlendirir. Astrologlar ise, kendi astrolojik fikirlerini böylesi eleştirel
bir perspektifte ele almaz.
Çeviri: earthlings dünyalı
